NEDERLANDSE DOCUMENTAIREMAAKSTER MONTEERT BEWUST BEELDEN VAN VERKEERD BLOEDBAD IN SYRIEFILM

De maakster van een Nederlandse documentaire over Syriegangers heeft bewust een verkeerd bloedbad in haar film gemonteerd om de film dramatischer te laten lijken dan dat het in het echt was. Ook zijn de bloedige beelden niet gefilmd door de documentairemaakster en haar team, maar gekopieerd van youtube.

Het gaat om de documentaire “Paradijsbestormers” van Floor van der Meulen die in 2014 werd uitgezonden door BNN. Deze week werd bekend dat Al Jazeera de documentaire heeft gekocht. Ook maakt de film kans op een van de TV-beelden, een televisievakprijs.

In de documentaire laat Van der Meulen zien hoe een man aan de Turkse kant van de grens met Syrie, in het dorpje Karkamis, over een walkietalkie praat over een incident in Syrie waarbij iemand wellicht is gesneuveld.

Vervolgens filmt Van der Meulen hoe een Turkse ambulance vanuit Karkamis de grens met Syrië oversteekt naar het Syrische stadje Jarablus om de slachtoffers op te halen. Uit veiligheidsoverwegingen kan Van der Meulen zelf niet mee met de ambulance Syrie in. Maar geen nood, want Van der Meulen legt uit in de documentaire dat ze camera’s aan Syriers heeft meegegeven die wel in het land kunnen filmen.

Nadat de ambulance vanuit Turkije de grens met Syrie passeert, zien we vervolgens vanuit een voertuig gefilmde amateurbeelden van een verschrikkelijk bloedbad. Overal rookwolken en in brand staande auto’s. Krijsende mannen slepen met lijken, gewonden worden in een ambulance getild. “Help met dragen” roept een radeloze jongen, “haal een ambulance!”

Daarna laat de documentaire beelden zien van hoe de Syrische man met de walkietalkie vanuit Turkije door het grenshek naar Syrie kijkt. “Daar is de ambulance,” roept de Syrier als de ziekenauto terugkeert vanuit Jarablus in Syrie naar Karkamis in Turkije. De Syrier schreeuwt: “Darkoubi, is hij dood? Oh God, nee toch?”

De documentaire geeft de kijker volledig het idee dat de beelden van de man met de walkietalkie, de ambulance en het verschrikkelijk bloedbad bij elkaar horen. Het geheel is zo gemonteerd dat het lijkt alsof alles zich achter elkaar afspeelt nabij de Karkamis-Jarablus-grens.

Maar tijdstip en locatie kloppen niet. Want het in de documentaire getoonde bloedbad heeft nooit plaatsgevonden in Jarablus. Het zijn namelijk beelden van een dubbele autobom in Bab al Hawa, een Turks-Syrische grensovergang gelegen honderdvijftig kilometer ten westen van Jarablus. Deze aanslag vond plaats op 20 januari 2014.

Ook zijn de dramatische beelden van het Bab al Hawa-bloedbad niet gemaakt door Van der Meulen en haar team maar gewoon van youtube gehaald. De beelden staan op het internet onder de titel “double car bomb Bab al-Hawa.”

In een telefonische reactie geeft een geschrokken Floor van der Meulen toe dat haar ambulancebeelden en de video van het bloedbad inderdaad niks met elkaar te maken hebben. “Ik ben een documentairemaakster, ik monteer niet op feiten,” zegt ze.

Ook geeft Van der Meulen toe dat zij en haar team de beelden niet zelf gemaakt hebben. “Het lukte gewoon die dag niet om vanuit die ambulance te filmen,” zegt ze, “dus toen hebben we er later beelden bij gezocht die er goed bij pasten. Ja, die beelden stonden inderdaad op youtube. De kunst van het monteren is om een verhalen te verbinden.”

De documentairemaakster wist dat de beelden afkomstig waren van een bloedbad 150 kilometer verderop in Bab al Hawa. “Syriërs zeiden tegen me: Dat is Bab al Hawa, niet Jarablus.’ Ik heb toen besloten om voor de emotie en de kijkervaring te gaan, niet voor de feiten.”

Ze voegt daar aan toe: “Ik begrijp wel dat ik voor sommigen een bepaalde grens over ga.”

Vraag is nu of de rest van de documentaire “Paradijsbestormers” wel klopt. De documentaire zit vol met clips waarvan de herkomst onduidelijk is en een lang interview met een gemaskerde man. “Alles valt te verifiëren,” beweert Van der Meulen.

BNN/VARA reageert desgevraagd via haar woordvoerder Thijs Verheij: “Floor is documentairemaakster en geen oorlogsjournalist, ze had derhalve geen toegang tot Syrië. Om de oorlogsdaden te illustrereren heeft ze enkele camera´s meegegeven aan mensen die wel toegang tot Syrië hadden. Dit wordt ook in de film verteld. Dat ze daarnaast gebruik heeft gemaakt van bestaande beelden staat in de aftiteling aangegeven.”

Harald Doornbos

FRAUDE: SYRIERS KOPEN “VERLOREN” NEDERLANDSE PASPOORTEN EN VLIEGEN VAN TURKIJE NAAR SCHIPHOL

Van onze correspondent Harald Doornbos

REYHANLI, Turkije (DPD) – Syriers hebben een nieuwe manier gevonden om Nederland te bereiken en er asiel aan te vragen: Ze reizen in toenemende mate van Istanbul naar Schiphol op originele Nederlandse paspoorten die door Nederlanders expres als verloren zijn opgegeven. Turkse mensensmokkelaars kopen deze “verloren” paspoorten op en verkopen ze door aan Syriers die enigszins lijken op de paspoortfoto. Nederlanders die hun “verloren” paspoort” verkopen krijgen hiervoor vierduizend euro. De Turkse mensensmokkelaars doen daar nogeens vierduizend euro bovenop. Syrische vluchtelingen betalen tussen de acht- en tienduizend euro voor een “verloren paspoort. ”

De Syrische zakenman Abu Khalid, (niet z’n echte naam) heeft een slechtlopende zaak aan de hoofdstraat in het Turkse stadje Reyhanli, op zes kilometer van de Turks-Syrische grens.  Maar ondanks de slechte business is Abu Khalid, een etnische Koerd, blij en tevreden. “M’n vrouw heeft onlangs Nederland bereikt,” zegt hij, “Daar heeft ze asiel aangevraagd.” In z’n enthousiasme vertelt hij de naam van plek in noord-Nederland waar z’n vrouw inmiddels is ondergebracht. “Maar misschien is het beter om in de krant niet precies te noemen waar ze nu zit,” vraagt hij, “we hebben de tocht naar Nederland niet helemaal legaal gedaan namelijk.”

Dan legt hij uit hoe z’n vrouw erin is geslaagd om naar Nederland te komen en er asiel aan te vragen. “We waren altijd aanhangers van de Syrische revolutie,” zegt Abu Khalid, “maar extremisten hebben het in Syrie overgenomen. Dus we zijn naar Turkije gekomen. Hier heb ik een zaak opgezet.”

Maar Turkije beviel niet voor Abu Khalid, z’n vrouw en hun zes kinderen – weinig geld, weinig kansen en geen mogelijkheid om ooit een Turkse paspoort te krijgen.

“We wilden naar het Westen omdat je daar wel normaal kunt leven,” zegt Abu Khalid, “maar op een Syrisch paspoort kan je slechts naar Turkije komen, je kunt Europa niet in.”

Hij vond het echter te gevaarlijk om met z’n familie illegaal een boot te nemen van Turkije naar Griekenland of Italie. “Velen verdrinken of worden over boord gegooid,” zegt hij.

Dus toen Abu Khalid, die uit een relatief rijke familie komt, hoorde van een nieuwe manier om Europa te bereiken, was hij onmiddelijk geinteresseerd.

En die nieuwe manier gaat als volgt: Europeanen, waaronder relatief veel Nederlanders, doen alsof ze hun paspoort zijn verloren. In werkelijkheid verkopen ze hun paspoort voor ongeveer vierduizend euro aan mensensmokkelaars in Turkije.  De Nederlanders beloven aan de mensensmokkelaar  da ze hun “verloren” paspoort een jaar niet als gestolen of verloren opgeven bij de Nederlandse politie of autoriteiten. Volgens Syriers in zuid-Turkije zijn de Turkse mensensmokkelaars “alleen geinteresseerd in de paspoorten van lichtgetinte Nederlandse staatsburgers met zwart haar.” Dit om de kans te vergroten dat een Syrische vluchteling lijkt op de pasfoto op het paspoort.

De mensensmokkelaars kopen zo vele honderden “verloren” Europese paspoorten op. Syriers die naar Europa willen, sturen vervolgens een foto van zichzelf naar de mensensmokkelaar. Die vergelijkt de foto van de Syrier met de pasfoto’s op de vele paspoorten die hij bezit. Als de Syrier enigszins lijkt op een pasfoto van een Europees paspoort kan de Syrier dit paspoort kopen voor tussen de acht- en tienduizend euro.

Met dat “verloren” – maar nog altijd geldige en originele paspoort – koopt de Syrier een vliegticket Istanbul-Amsterdam. De mensensmokkelaar heeft ondertussen een valse “entry stempel” en visum voor Turkije in het paspoort gezet. Make-up en kledingadviezen zorgen er veelal voor dat de Turkse paspoortcontrole op de luchthaven niet doorheeft dat de reiziger een ander persoon is dan de eigenaar van het paspoort. In het vliegtuig vernielt de Syrier het paspoort, zodat de echte eigenaar van het paspoort niet in de problemen komt. Bij aankomst op Schiphol, of andere Europese luchthavens, vraagt de Syrier bij het verlaten van het toestel onmiddellijk asiel aan.

Een woordvoerder van Vluchtelingenwerk Nederland zegt desgevraagd dat mensen die bij aankomst op Schiphol asiel aanvragen, niet kunnen worden teruggestuurd naar het vliegtuig waar ze uitkwamen. “Als je asiel aanvraagt, moet die aanvraag in behandeling worden aangenomen,” aldus een woordvoerder.

Omdat het Nederlandse paspoort in het vliegtuig wordt vernietigd, is het vrij lastig om erachter te komen op welke naam het “verloren” paspoort stond. Nadat het de Syrier is gelukt om Nederland binnen te komen, meldt de mensensmokkelaar aan de originele eigenaar in Nederland dat hij of zij z’n paspoort als “verloren” of “gestolen” kan opgeven bij de politie. Vervolgens vraagt de Nederlander een nieuw paspoort aan, die natuurlijk opnieuw voor vierduizend euro verkocht kan worden aan de smokkelaars in Turkije.

“M’n vrouw stuurde haar foto naar zo’n smokkelaar,” vertelt Abu Khalid, “Die man zei dat hij wel een Nederlands paspoort had van iemand waar m’n vrouw een beetje op leek.Ze is toen gewoon op dat paspoort naar Amsterdam gevlogen en heeft asiel aangevraagd. We hopen nu op familiehereniging zodat we ons voor altijd in Nederland kunnen vestigen.”

De smokkelaar had een kantoortje in Istanbul. “Er waren nog veel meer Nederlandse paspoorten waar we uit konden kiezen,” vervolgt hij, “Maar we kozen natuurlijk het document met de pasfoto waar m’n vrouw het meeste op lijkt.” Volgens hem waren de meeste paspoorten Nederlands, maar de smokkelaar beschikte ook over “Noorse-, Duitse- en Franse paspoorten.”

Nader onderzoek ter plekke leert dat gedurende het laatste half jaar tenminste vijf andere Syriers op deze manier langs de Turkse paspoortcontrole zijn gekomen en op Schiphol zijn aangekomen. Het echte aantal Syriers die zo in Nederland belandde kan vele, vele malen hoger zijn.

In totaal vond deze krant de mobiele telefoonnummers van zes Turkse mensensmokkelaars die de “verloren-paspoort-truc” gebruiken. Zij zijn druk bezig zijn om zoveel mogelijk geld te verdienen met de smokkel van Syriers naar Europa. De smokkelaars opereren onder andere in Istanbul, Gaziantep en Mersin. Geen van de zes mannen die de telefoon opnamen, was bereid met een journalist te spreken.

Volgens Abu Khalid heeft hij achtduizend euro betaald voor het “verloren” Nederlandse paspoort waarop z’n vrouw naar Nederland reisde. “De smokkelaar zei tegen ons: Vier duizend euro gaat naar de Nederlander die z’n paspoort bechikbaar heeft gesteld en vierduizend voor hem omdat hij veel onkosten heeft.”

Abu Khalid: “Sommige mensen worden rijk aan onze ellende.”

einde tekst